(بیوگرافی و زندگینامه حزین لاهیجی)
شرح: محمدعلی بن ابوطالب متخلص به حَزین در ۲۷ ربیع الثّانی سال ۱۱۰۳ ق در اصفهان زاده شد. نام او محمد بود و به اسامی علی و محمدعلی نیز خوانده می شد. “حزین” تخلصی است که سالها بعد یکی از استادانش به نام شیخ خلیل الله طالقانی برای او برگزید و از آنجا که پدرش اهل لاهیجان بود وی را حزین لاهیجی میگفتند.
او تحصیلات خود را از ۴ سالگی با آموختن قرآن کریم آغاز کرد و سپس در شهرهای گوناگون از محضر بسیاری از اساتید علوم مختلف بهره مند می شود. نام برخی از اساتید او عبارتند از: شیخ بهاء الدین گیلانی، میر قوام، میرکمال الدین حسین خسوی، عنایت الله گیلانی، امیر سید حسین طالقانی، حکیم مسیحا، میزا محمد طاهر قزوینی، شاه محمد شیرازی، عبدالکریم اردکانی و… حزین به کمک این اساتید و با همت خود، فقه، اصول، هندسه، حدیث، حکمت، منطق، طب، ریاضی، عرفان،تصوف و… را به خوبی فرامی گیرد. او تقریباً در همه این رشته ها تالیفاتی دارد. حزین از کودکی شعر میگفت. چنین که از سخنان وی، معاصران و شرح حال نویسانش بر می آید، اشعار او پنج دیوان را شامل میشده است. که بر اثر حمله افغانها و یا سایر حوادث بسیاری از این اشعار از بین رفته است.
حزین هنگام حمله افغانان در اصفهان بود و در سال ۱۱۴۶ق از ترس نادرشاه از ايران به هند پناهنده شد و در ابتدا در دهلي اقامت گزيد و نوزده سال آخر زندگي خود را در بنارس سپری کرد.او از راه لارستان و بندرعباس به هندوستان رفت وی پيشتر در سرزمين هاي عراق و حجاز و يمن زندگي كرده بود. حزین لاهیجی «تاريخ صفوي» را در هند نوشت. حزین در اين كتاب وضعيت اصفهان در زمان حمله افغان را شرح مي‌دهد. سرانجام حزین لاهیجی در سال ۱۱۸۱ق در حدود هفتاد و هشت سالگي در شهر بنارس هند درگذشت و در همان شهر دفن شد. این بود سرگذشت و زندگینامه حزین لاهیجی
