(بیوگرافی نظامی گنجوی)
شرح: حکیم “جمال الدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤید نظامی گنجوی” در سال ۵۲۵ در شهر گنجه دیده به جهان گشود. (اجداد نظامی اهل شهر تفرش بوده اند). وی از استادان و داستان سرایان بزرگ در سرودن شعر تمثیلی و بزمی می باشد. نظامی تمام عمر خویش را به استثنای مسافرت کوتاهی که به دعوت قزل ارسلان (در سال ۵۸۱-۵۸۷) به یکی از نواحی نزدیک گنجه داشت ، در وطن خود گذراند. نظامی گنجوی از جمله شاعران پارسی زبانی می باشد که باید وی را در شمار ارکان شعر فارسی و از استادان مسلم این زبان به شمار آورد. او از آن سخنگویانی بود که همانند فردوسی و سعدی توانست به ایجاد و تکمیل سبک و روشی خاص دست پیدا کند. با اینکه داستان سرایی در زبان و ادب فارسی به توسط نظامی شروع نشده است، اما تنها شاعری که تا پایان قرن ششم توانسته است شعر تمثیلی را به حد اعلای تکامل برساند نظامی می باشد.
نظامی در به کاربردن الفاظ و کلمات مناسب و ایجاد ترکیبات خاص تازه و ابداع معانی و مضامین نو و دلپسند و تصویر جزئیات با نیروی تخیل و دقت در وصف مناظر و توصیف طبیعت و اشخاص و استفاده از تشبیهات و استعارات مطبوع و نو، در شمار کسانی می باشد که بعد از خود نظیری نیافته اند.
با اینکه آثار نظامی گنجوی، از نظر اطناب در سخن و بازی با الفاظ و آوردن اصطلاحات علمی و فلسفی و ترکیبات عربی فراوان و پیچیدگی معانی بعضی در برخی از ابیات، قابل خرده گیری می باشد، لیک محاسن کلام وی به قدری می باشد که باید نظامی را یکی از بزرگ ترین و برجسته ترین شعرای ایران خواند و مخصوصاً در فن خود بی همتا و بی نظیر معرفی نمود.
او در بزم سرایی، بزرگترین شاعر ادبیات فارسی می باشد. نظامی گنجوی سرانجام در سال ۶۱۴ یا ۶۱۹ در شهر زادگاهش دار فانی را وداع گفت و به خاک سپرده شد.
مهمترین اثر نظامی “پنج گنج” یا “خمسه” می باشد، و تعداد ابیات آن را تا حدود ۲۰ هزار بیت بیان کرده اند. و عبارتست از: هفت پیکر، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، اسکندرنامه و مخزن الاسرار که تمامی مثنوی ها به سبک عراقی می باشد. این بود زندگینامه نظامی گنجوی