(بیوگرافی و زندگینامه شاه جهان)
شرح: شهاب‌الدین محمد شاه جهان (زادهٔ: ۵ ژانویه ۱۵۹۲/ ۲۰ ربیع‌الاول ۱۰۰۰ ه.ق، درگذشت: ۲۲ ژانویه۱۶۶۶/ ۱۶ رجب ۱۰۷۶ ه.ق)، فرزند جهانگیر و پنجمین امپراتور سلسله گورکانیان هند است که بین سالهای ۱۰۳۷ تا ۱۰۶۸ه.ق (۱۶۲۷ تا ۱۶۵۸ م) بر بخش بزرگی از شبه قاره هند حکومت کرد.او نیز مانند پدربزرگش اکبر شاه علاقه زیادی برای گسترش امپراتوری خود داشت و در دوران او دولتی باشکوه و بزرگ جلوه گر شد.
شهاب الدین محمد فرزند جهانگیر شاه که به نام شاهزاده خرم شهرت داشت در پانزده سالگی با دختر دایی خود٬ ارجمند بانو فرزند آصف خان و برادرزاده نورجهان، ازدواج کرد. شاهزاده خرم که مورد بی مهری مادر پرنفوذش نورجهان واقع شده بود، پس از مرگ جهانگیر تنها با کمک آصف خان، پدر زن و دایی خود، توانست بر رقبایش پیروز شود و قدرت را به دست آورد. وی پس از نشستن بر تخت سلطنت با نام «شاه‌جهان» شهرت یافت، همسر او نیز به «ممتاز محل» ملقب شد. او به مدت ۳۱ سال از سال ۱۰۳۷ تا ۱۰۶۸ ه.ق (۱۶۲۷ تا ۱۶۵۸ م) فرمانروای هندوستان بود. شاه جهان مانند پدر بزرگش اکبرشاه عاشق هنر و معماری و شعر و ادب فارسی بود. هیچ پادشاهی در طول تاریخ هند به اندازه شاه جهان از خود کارهای عظیم معماری و هنری برجای نگذاشته در این خصوص تنها کافی است به شاهکار تاج محل و آرامگاه آصف الدوله – قلعه آگرا و قلعه سرخ دهلی و باغ شالیمار لاهور اشاره کرد که شهرت جهانی دارند. از او فرمان هایی زیادی باقی مانده که همگی به زبان فارسی است اما فرمان او در مورد کشمیر که بر روی سنگی در مسجد سرینگر نیز حک شده است قابل توجه خاصی است زیرا از معدود فرمان های اوست که دارای لوح سنگی است.
بقیه در ادامه مطلب…
شاه جهان، بیشتر به خاطر ساختن آرامگاه پرآوازه تاج محل «بنای مرمرین عشق»، که به یاد و وصیت همسرش ممتاز محل ساخته بود مشهور شده است. در این بنا که جزو عجایب هفتگانه جدید شناخته شده، تاثیر سبک معماری اسلامی و به ویژه معماری ایرانی بخوبی مشهود است و کمتر سبک هندی در آن احساس می‌گردد. هرچند در بنای این ساختمان اثر هنرمندان ایرانی مانند امانت خان شیرازی و محمدخان شیرازی دیده می‌شود و از معماران و هنرمندان مختلف ایرانی، هندی و عثمانی بهره گرفته اند اما شخص شاه جهان در طراحی و معماری این بنا نقشی به سزا بر عهده داشته است.
– مسجد جامع دهلی که در زمان خود و تا مدتها یکی از بزرگترین مساجد جهان اسلام بود نیز به فرمان شاه جهان ساخته شد. همچنین بناهای قلعه سرخ در دهلی، بخش بزرگی از قلعه آگرا٬ مسجد وزیرخان در لاهور٬ باغ شالیمار در لاهور٬ بخش‌هایی از قلعه لاهور٬ آرامگاه جهانگیر پدرش٬ مسجد شاه جهان در تهته پاکستان در دوره او ساخته شد.
شاه جهان چهار پسر به نام‌های دارا شکوه، مرادبخش، شاه شجاع و اورنگ زیب داشت. او در رمضان ۱۰۶۷ ه. ق (۱۶۵۸م) سخت بیمار شد و میان فرزندانش رقابتی خونین برای تصاحب تاج و تخت درگرفت. داراشکوه پسر بزرگتر به‌طور طبیعی جانشین پدر شناخته می‌شد. اما پس از درگیری‌های فراوان اورنگ‌زیب بر برادران پیشی گرفت و شاه‌جهان را که بهبود یافته بود در قلعه آگره به محاصره درآورد و زندانی کرد و بجای پدر بر تخت نشست. اورنگ زیب که با دسیسه‌های فراوان بر برادرانش پیروز شد آنان را کشت و سنت تساهل و تسامح که توسط اکبر شاه برقرار شده بود را بکلی زیر پا گذاشت و در برپایی قونین شریعت اصرار ورزید.
شاه جهان پس از ۸ سال حبس خانگی و بیماری که توسط دخترش جهان آرا بیگم پرستاری می‌شد در ژانویه ۱۶۶۶ م (۱۰۷۶ ق) درگذشت. و در کنار ارجمند بانو و در تاج محل دفن شد.