(زیر کاسه نیم کاسه ای است)
مرجع ضرب المثل های فارسی
شرح: ضرب المثل “زیر کاسه نیم کاسه ای است”، زمانیکه احساس شود نیرنگ و فریب در کار است، از این ضرب المثل استفاده می شود. در قدیم بدلیل نبودن یخچال، مردم مواد غذایی فاسد شدنی را در کاسه می ریختند و کاسه ها را دور از دسترس ساکنان خانه و به ویژه کودکان در سردابه ها و زیرزمین ها، نگه می داشتند و کاسه های بزرگ را وارونه بر روی آنها قرار می دادند تا از گرد و غبار و حشرات و حیوانات موذی در امان بمانند. با این روش گرمای محتویات آن تا مدتی به همان درجه و میزان اولیه باقی می ماند.
بدین لحاظ در گذشته اگر کسی می دید که کاسه بزرگی در آشپزخانه وارونه قرار گرفته است به قیاس کاسه های موجود در زیر زمین، گمان می کرد که در زیر آن نیز باید نیم کاسه ای وجود داشته باشد که به این شکل گذاشته شده است، ولی چون این کار در آشپزخانه معمول نبود و نیست، در این مورد مطمئن نبود و لذا این کار را حقه و فریبی میپنداشت و در صدد یافتن علت آن بر می آمد.
از این رو رفته رفته جمله “زیر کاسه نیم کاسه ای است” به معنای وجود نیرنگ و فریب در کار، در میان مردم به صورت ضرب المثل در آمده و در موارد وجود شبهه ای در کار مورد استفاده قرار گرفت. شرحی بود بر ضرب المثل های پارسی