شعر افکار پریشان – از مجموعه آثار ملک الشعرای بهار در چهارپاره

از بر این کره ی پست حقیر
زیر این قبه ی مینای بلند
نیست خرسند کس‌ از خرد و کبیر
من چرا بیهده باشم خرسند
شده‌ام در همه اشیا باریک
رفته تا سرحد اسرار وجود
چیست هستی‌؟ افقی بس تاریک
وندر آن نقطه ی شکی مشهود
بجز آن نقطه ی نورانی شک
نیست در این افق تیره فروغ
عشق بستم به حقایق یک‌یک
راست گویم ‌همه ‌و هم ‌است‌ و دروغ‌
غیر و همیم نیاید به نظر
غم و شادی‌ خوش‌ و ناخوش ‌بد و خوب
نکند کوکبه ی صبح دگر
در برم جلوه‌، نه تشییع غروب
فکر عصیان زده ی مستاصل
محو گرداب یکی روح عظیم
چون یکی کشته بشکسته دکل
پیش امواج حوادث تسلیم
خلق را کرده طبیعت ز ازل
بدو قانون پلید ارزانی
سرّ تأثیر وراثت‌، اول
رمز تاثیر تعلم‌، ثانی
روح من گر ز نیاکان من است
ای خدا پس من بدبخت که‌ام
و گر این ‌روح و خرد زان من است
بسته ی بند وراثت ز چه ام
یک نیا عابد و عارف مشرب
یک نیا لشگری و دیوانی
پدرم شاعر و من زین سه نسب
شاعر و لشکری و روحانی
جد من تاجر و زین روی پدر
در من آهنگ تجارت فرمود
اثر تربیتش گشت هدر
لیک بر روح من آسیب افزود
من نه زاهد نه محاسب نه ظریف
من نه تاجر نه سپاهی نه ندیم
به همه باب حریف و نه حریف
به همه کار علیم و نه علیم
سخت چون سنگ و سپهر غماز
هر دمم بر جگر افکنده خدنگ
گونی از بهر نشان‌، تیرانداز
هدفی سرخ نشانیده به سنگ

شاعر: ملک الشعرای بهار

گردآوری و بازنشر: شعرکده

شرحی بر قالب شعری چهارپاره

چهارپاره چیست؟

شرح: سبک شعر چهارپاره از قالب های امروزی می باشد که همزمان با رواج شعر نو شکل یافته است. سبک چهارپاره مجموعه ای از دو بیتی هایی می باشد که در کل یک شعر را تشکیل می دهند. در بین اشعار کلاسیک فارسی، این قالب جدیدترین قالب است و پس از دوران مشروطیت در ایران رواج یافته است. قالب شعری چهارپاره از دوبیتی هایی با معنای منسجم تشکیل یافته است. با این تفاوت که بر خلاف دو بیتی معمولاً مصرع های اول با مصرع های دوم و چهارم هم قافیه نیست دو بیتی های تشکیل دهنده چهارپاره از لحاظ قافیه با هم تفاوت دارند و از لحاظ وزن نیز کافیست که مصرع ها هم وزن باشند.

گردآوری و بانشر: اس ام اس کده